ویژگیهای عمومی قیرها

1.    غیر قابل نفوذپذیر در مقابل آب و رطوبت2.    مقاومت در برابر اسیدها، بازها و نمکها3.     چسبندگیویژگیهای قیر ، به پایه نفتی ، نوع مواد سازنده و شیوه تهیه آن بستگی دارد ، و با استفاده از مشخصات استاندارد زیر شناسایی می گردد :( penetraion )  درجه نفوذفاصله ای است که یک سوزن استاندارد با وزن معین و در زمان معین و دمای مشخص در قیر فرو می رود این ٠ میلی متر اندازه گیری می شود این ویژگی برای دسته بندی قیر های جامد و نیمه جامد به فاصله بر مبنای ١ کار میرود .( softening point ) نقطه نرمیبرای نشان دادن دمای نرم شدن قیر استفاده می شود( viscosity) گرانرویاین استاندارد هم برای قیر های جامد و هم برای قیر های مایع بکار میرود و نشان دهنده مقدار روان شدن قیر در دماهای گوناگون است .مشخصات دیگرگذشته از آزمایشهائی که به آنها اشاره شد ، چگالی ، نقطه اشتعال ، حلالیت قیر در حلالهای گوناگون ، قابلیت و تعیین ( Breaking point) افت وزن در اثر حرارت ، قطه شکست ، ( Ductility) کشش یا مفتولی شدن در صد موم ، از آزمایشات دیگری است که برای شناخت انواع قیر بکار میرود  .

ویژگیهای عمومی قیرها

1.    غیر قابل نفوذپذیر در مقابل آب و رطوبت2.    مقاومت در برابر اسیدها، بازها و نمکها3.     چسبندگیویژگیهای قیر ، به پایه نفتی ، نوع مواد سازنده و شیوه تهیه آن بستگی دارد ، و با استفاده از مشخصات استاندارد زیر شناسایی می گردد :( penetraion )  درجه نفوذفاصله ای است که یک سوزن استاندارد با وزن معین و در زمان معین و دمای مشخص در قیر فرو می رود این ٠ میلی متر اندازه گیری می شود این ویژگی برای دسته بندی قیر های جامد و نیمه جامد به فاصله بر مبنای ١ کار میرود .( softening point ) نقطه نرمیبرای نشان دادن دمای نرم شدن قیر استفاده می شود( viscosity) گرانرویاین استاندارد هم برای قیر های جامد و هم برای قیر های مایع بکار میرود و نشان دهنده مقدار روان شدن قیر در دماهای گوناگون است .مشخصات دیگرگذشته از آزمایشهائی که به آنها اشاره شد ، چگالی ، نقطه اشتعال ، حلالیت قیر در حلالهای گوناگون ، قابلیت و تعیین ( Breaking point) افت وزن در اثر حرارت ، قطه شکست ، ( Ductility) کشش یا مفتولی شدن در صد موم ، از آزمایشات دیگری است که برای شناخت انواع قیر بکار میرود  .

انواع قیر از لحاظ شیمیائی

قیرهای جامد :  قیرهای جامد که علامت اختصاری آنها A.C است و مستقیماً از تقطیر نفت خام بدست می آید و بر حسب درجه نفوذپذیریشان نامگذاری می شوند و انواع اینگونه قیرها در ایران به شرح زیر می باشد : قیرهای : 70-60 ، 100-85 ، 150-130 ، 200-180 ، 250 –220 ، 320 –280 قیرهای که با هوادادن به یکی از قیرهای نرم فوق تهیه می شوند و عبارتند از : قیرهای : 20 –10 ، 30 –20 ، 50 –40 و در بعضی موارد70 - 60 2.    قیر جامد اکسید شده که با علامت اختصاری R که معرف انعطاف پذیری قیر است نمایش داده می شود ، این قیر از دمیدن هوا در مخلوطی از قیرهای نرم و مواد روغنی سنگین بدست می آید و بر حسب نقطه نرمی و درجه نفوذپذیری بصورت زیر نامگذاری کرده اند : 25 –85 R ، 15 – 90 R  انواع قیر از لحاظ شیمیائی طبقه بندیهای مختلفی برای قیر صورت گرفته که دو مورد از مرسوم ترین آنها طبقه بندی بر اساس طبیعی یا نفتی بودن قیر و مورد مرسوم تر بر اساس نوع منبع تامین کننده قیر یعنی نفت یا ذغال سنگ یا چوب می باشد  .( Tar ) قیرقطران این نوع قیر به دلیل تشابه ظاهری و کاربرد مشابه با قیر نفتی گاهی با یک اسم شناخته می شوند . چون منبع تهیه این نوع قیر با قیر نفتی متفاوت است ، ترکیب  یمیائی و خواص فیزیکی متفاوتی دارد که در نتیجه یک لغت عمومی برای مایعاتی است که Tar . رفتاری متفاوت در هنگام استفاده و عملکرد در سرویس دارد از سوزاندن مواد آلی طبیعی مثل چوب یا ذغال سنگ و تقطیر تخریبی آنها در غیاب هوا می باشد . دو نوع قیر قطرانی با توجه به نوع فرآیند از سوزاندن یا کربونیزاسیون ذغال سنگ میتوان تهیه کرد  : ١. یک فرآیند که حاصل آن قیری با در صدبالائی از آروماتیک ها ست قیری که در دمای ٦٠٠ درجه سانتی گراد بدست می آید و دارای در صد پائین تری آروماتیک است که پس از سرد کردن بخارات و جداسازی برشهای روغنی مواد باقیمانده قیر ذغال سنگ است.

انواع قیر از لحاظ شیمیائی

قیرهای جامد :  قیرهای جامد که علامت اختصاری آنها A.C است و مستقیماً از تقطیر نفت خام بدست می آید و بر حسب درجه نفوذپذیریشان نامگذاری می شوند و انواع اینگونه قیرها در ایران به شرح زیر می باشد : قیرهای : 70-60 ، 100-85 ، 150-130 ، 200-180 ، 250 –220 ، 320 –280 قیرهای که با هوادادن به یکی از قیرهای نرم فوق تهیه می شوند و عبارتند از : قیرهای : 20 –10 ، 30 –20 ، 50 –40 و در بعضی موارد70 - 60 2.    قیر جامد اکسید شده که با علامت اختصاری R که معرف انعطاف پذیری قیر است نمایش داده می شود ، این قیر از دمیدن هوا در مخلوطی از قیرهای نرم و مواد روغنی سنگین بدست می آید و بر حسب نقطه نرمی و درجه نفوذپذیری بصورت زیر نامگذاری کرده اند : 25 –85 R ، 15 – 90 R  انواع قیر از لحاظ شیمیائی طبقه بندیهای مختلفی برای قیر صورت گرفته که دو مورد از مرسوم ترین آنها طبقه بندی بر اساس طبیعی یا نفتی بودن قیر و مورد مرسوم تر بر اساس نوع منبع تامین کننده قیر یعنی نفت یا ذغال سنگ یا چوب می باشد  .( Tar ) قیرقطران این نوع قیر به دلیل تشابه ظاهری و کاربرد مشابه با قیر نفتی گاهی با یک اسم شناخته می شوند . چون منبع تهیه این نوع قیر با قیر نفتی متفاوت است ، ترکیب  یمیائی و خواص فیزیکی متفاوتی دارد که در نتیجه یک لغت عمومی برای مایعاتی است که Tar . رفتاری متفاوت در هنگام استفاده و عملکرد در سرویس دارد از سوزاندن مواد آلی طبیعی مثل چوب یا ذغال سنگ و تقطیر تخریبی آنها در غیاب هوا می باشد . دو نوع قیر قطرانی با توجه به نوع فرآیند از سوزاندن یا کربونیزاسیون ذغال سنگ میتوان تهیه کرد  : ١. یک فرآیند که حاصل آن قیری با در صدبالائی از آروماتیک ها ست قیری که در دمای ٦٠٠ درجه سانتی گراد بدست می آید و دارای در صد پائین تری آروماتیک است که پس از سرد کردن بخارات و جداسازی برشهای روغنی مواد باقیمانده قیر ذغال سنگ است.

قیر چیست ؟ تاریخچه قیر

از زبان سانسکریت و از bitumen است و اعتقاد بر این است که نام bitumen کلمه قیر معادل فارسی قیر حاصل از قطران ذغالسنگ ) گرفته شده است . همچنین ادعا می شود که ) pich به معنی jate کلمه خلاصه و سپس از زبان فرانسه وارد bitumen بوده که بعدا به men –pixtu کلمه بیتومن معادل لاتین زبان انگلیسی شده است  . بیشتر از ٥٠٠٠ هزار سال است که قیر بعنوان عایق رطوبتی و عامل اتصال به کار میرود . قدیمی ترین کاربرد ثبت   ده به ٣٨٠٠ سال پیش از میلاد توسط سومریها بر میگردد . تاریخی ٣٠٠٠ ساله نشان میدهد برای نگهداری آب در  خازنی که از قیر نه تنها در دیواره خارجی آن برای چسباندن سنگها ، بلکه از یک هسته قیری در مرکز آن صحبت شده است .کلمه قیر چندین بار در کتابهای مقدس آمده است ، مثلا عایق کردن کشتی نوح در برابر آب یا ماجرای به آب انداختن حضرت موسی در سبدی که با لجن و قیر  اندود شده بود و همچنین ساخت برج بابل از جمله موارد اشاره شده در کتب قدیمی می باشد .کاربردهای دیگری نیز از جمله نگهداری مواد ( مومیائی ) بعنوان سیمان برای چسباندن آجر ، نگهداری آب و بسیاری دیگر دارای سوابق طولانی میباشد .اما هنر استفاده از اسفالت با چنین کاربرد متنوع از اوائل قرن نوزدهم شروع شد . اگر چه کارهائی نیز بعد از کشف دریاچه ترینیداد در سال ١٥٩٥ نیز انجام شده بود . اما استفاده از اسفالت به شکل امروزی تقریبا به سال ١٨٣٠ برای استفاده از مسیرهای پیاده روی در فرانسه بر میگردد . اولین خیابان اسفالته در امریکا توسط یک دانشمند بلژیکی در ١٨٧٠ و بعد از آن اولین راه اسفالته در واشنگتن در ١٨٧٦ ساخته شد . استفاده از اسفالت برای اولین بار در ایران به سال ١٣١٢ در خیابان فلسطین ( کاخ سابق ) بر می گردد .امروزه بیش از ٢٥٠ کاربرد مختلف برای قیر در کشاورزی ، ساختمان ، صنایع ، راهسازی و سایر بخش ها در شناخته شده است که جایگزینی آنها با مواد دیگر محال بنظر می رسد .برای خواندن مطلب بصورت کامل اینجا کلیک کنید .

انواع ایزوگام و عایق رطوبتی

ایزوگام بر اساس ماده اصلی تشکیل دهنده آن به دو نوع تقسیم می شوند :1-ایزوگام پلیمری با استفاده از قیر خالص 70-60  دارای کیفیت بسیار بالایی در مقایسه با ایزوگام دمیده می باشد. عنصر اصلی در این نوع ایزوگام قیر خالص 70-60 می باشد.قیر خالص 70 -60 از پالایش نفت خام به دست می‌آیند. در اثر حرارت دادن نفت خام ، بنزین ، حلالهای نفتی ، نفت چراغ ، نفت گاز و سایر روغنهای سبک آن در برجهای تقطیر پالایشگاه جدا شده و در گرمای بیش از حدود 380 درجه (در فشار عادی) قیر آن به جا می‌ماند که به صورت جامد یا نیمه جامد است. قیرهای خالص، با درجه نفوذشان نامگذاری شده‌اند. قیر 60/70 در آب‌بندی بام به مصرف می‌رسد . قیر خالص 70-60 پلی آستر تیشو لایه آلومینیم 14 الی 16 میکرون پلاستیک پشت لایه ایزوگام پودر تالک مواد APP درجه 1 و 2 پوشال گونی پلاستیکی جهت تولید این گونه ایزوگام قیر خالص 70-60 و سایر مواد اولیه وارد میکسر ساخت پلیمر می گردد. در میکسر مواد ذکر شده میکس و پخته می شود. خروجی میکسر، مایعی به نام پلیمر ایزوگام می باشد. پلیمر ایزوگام در دستگاه خط تولید تبدیل به لایه ایزوگام می گردد.2- ایزوگام دمیده با استفاده از نفت کوره (مازوت) به نسبت ایزوگام پلیمری کیفیت پایین تر و عمر کم تری دارد. عنصر اصلی در این نوع ایزوگام قیر دمیده می باشد.  قیر دمیده : قیر دمیده از دمیدن هوای داغ به مازوت به دست می‌آید. در این فرآیند، هوای داغ با دمای ۲۰۰ تا ۳۰۰ درجه سانتی‌گراد توسط لوله‌های سوراخ‌دار به محفظه حاوی مازوت دمیده می‌شود. در اثر انجام این فرآیند، اتم‌های هیدروژن موجود در مولکول‌های هیدروکربورها، با اکسیژن هوا ترکیب می‌شود و با تشکیل آب، عمل بسپارش اتفاق می‌افتد. قیر دمیده نسبت به قیر خالص دارای درجه نفوذ کمتری است، درجه نرمی بیشتری دارد و حساسیت کم تری نسبت به تغییرات دما دارد. این نوع قیر بیشتر در ساختن ورق‌های پوشش بام، باتری اتومبیل و اندودکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. علامت اختصاری قیر دمیده R می‌باشد. مثلا قیر۸۰/۲۵ R به معنای قیر دمیده با درجه نرمی ۸۰ و درجه نفوذ ۲۵ می‌باشد.مواد مورد نیاز جهت ساخت ایزوگام دمیدهقیر دمیده پلی آستر تیشو لایه آلومینیم 14 الی 16 میکرون پلاستیک پشت لایه ایزوگام پودر تالک برای تولید این نوع ایزگام مازوت وارد برج تقطیر شده و پس از عمل بسپارش، تبدیل به قیر دمیده می گردد. لازم به ذکر می باشد که قیر دمیده تولید شده نیاز به افزایش هیچ ماده ای ندارد و مستقیما" وارد دستگاه خط تولید ایزوگام می گردد.ایزوگام بر اساس نوع لایه های به کار رفته (تیشو و پلی آستر) به دو دسته تقسیم می شود :1.    ایزوگام تک لایه ( شامل پلی استر دوخته( این نوع ایزوگام به نسبت نوع دو لایه ظریف تر و قابلیت انعطاف بیشتری را دارد.2.    ایزوگام دو لایه (شامل تیشو و پلی استر) این نوع ایزوگام ضخیم تر از نوع تک لایه بوده و دارای استحکام بیشتری می باشد.ایزوگام بر اساس پوشش آلومینیمی روی آن به دو دسته تقسیم می شود :1.    ایزوگام با روکش آلومینیم با توجه به روکش آلومینیمی، این نوع ایزوگام در جاهایی که در تابش نور مستقیم آفتاب است کاربرد زیادی دارد .2.    ایزوگام بدون روکش آلومینیم این نوع ایزوگام بیشتر جهت عایق کاری سرویس های بهداشتی، پی و ... به کار می رود . طبق استاندارد ایران این عایقها به دو دسته تقسیم می شوند :1.    عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص پی ساختمان ( عایق پی )2.    عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص سطوح خارجی ، بدنه استخر و تونلها ( عایق بام )

انواع ایزوگام و عایق رطوبتی

ایزوگام بر اساس ماده اصلی تشکیل دهنده آن به دو نوع تقسیم می شوند :1-ایزوگام پلیمری با استفاده از قیر خالص 70-60  دارای کیفیت بسیار بالایی در مقایسه با ایزوگام دمیده می باشد. عنصر اصلی در این نوع ایزوگام قیر خالص 70-60 می باشد.قیر خالص 70 -60 از پالایش نفت خام به دست می‌آیند. در اثر حرارت دادن نفت خام ، بنزین ، حلالهای نفتی ، نفت چراغ ، نفت گاز و سایر روغنهای سبک آن در برجهای تقطیر پالایشگاه جدا شده و در گرمای بیش از حدود 380 درجه (در فشار عادی) قیر آن به جا می‌ماند که به صورت جامد یا نیمه جامد است. قیرهای خالص، با درجه نفوذشان نامگذاری شده‌اند. قیر 60/70 در آب‌بندی بام به مصرف می‌رسد . قیر خالص 70-60 پلی آستر تیشو لایه آلومینیم 14 الی 16 میکرون پلاستیک پشت لایه ایزوگام پودر تالک مواد APP درجه 1 و 2 پوشال گونی پلاستیکی جهت تولید این گونه ایزوگام قیر خالص 70-60 و سایر مواد اولیه وارد میکسر ساخت پلیمر می گردد. در میکسر مواد ذکر شده میکس و پخته می شود. خروجی میکسر، مایعی به نام پلیمر ایزوگام می باشد. پلیمر ایزوگام در دستگاه خط تولید تبدیل به لایه ایزوگام می گردد.2- ایزوگام دمیده با استفاده از نفت کوره (مازوت) به نسبت ایزوگام پلیمری کیفیت پایین تر و عمر کم تری دارد. عنصر اصلی در این نوع ایزوگام قیر دمیده می باشد.  قیر دمیده : قیر دمیده از دمیدن هوای داغ به مازوت به دست می‌آید. در این فرآیند، هوای داغ با دمای ۲۰۰ تا ۳۰۰ درجه سانتی‌گراد توسط لوله‌های سوراخ‌دار به محفظه حاوی مازوت دمیده می‌شود. در اثر انجام این فرآیند، اتم‌های هیدروژن موجود در مولکول‌های هیدروکربورها، با اکسیژن هوا ترکیب می‌شود و با تشکیل آب، عمل بسپارش اتفاق می‌افتد. قیر دمیده نسبت به قیر خالص دارای درجه نفوذ کمتری است، درجه نرمی بیشتری دارد و حساسیت کم تری نسبت به تغییرات دما دارد. این نوع قیر بیشتر در ساختن ورق‌های پوشش بام، باتری اتومبیل و اندودکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. علامت اختصاری قیر دمیده R می‌باشد. مثلا قیر۸۰/۲۵ R به معنای قیر دمیده با درجه نرمی ۸۰ و درجه نفوذ ۲۵ می‌باشد.مواد مورد نیاز جهت ساخت ایزوگام دمیدهقیر دمیده پلی آستر تیشو لایه آلومینیم 14 الی 16 میکرون پلاستیک پشت لایه ایزوگام پودر تالک برای تولید این نوع ایزگام مازوت وارد برج تقطیر شده و پس از عمل بسپارش، تبدیل به قیر دمیده می گردد. لازم به ذکر می باشد که قیر دمیده تولید شده نیاز به افزایش هیچ ماده ای ندارد و مستقیما" وارد دستگاه خط تولید ایزوگام می گردد.ایزوگام بر اساس نوع لایه های به کار رفته (تیشو و پلی آستر) به دو دسته تقسیم می شود :1.    ایزوگام تک لایه ( شامل پلی استر دوخته( این نوع ایزوگام به نسبت نوع دو لایه ظریف تر و قابلیت انعطاف بیشتری را دارد.2.    ایزوگام دو لایه (شامل تیشو و پلی استر) این نوع ایزوگام ضخیم تر از نوع تک لایه بوده و دارای استحکام بیشتری می باشد.ایزوگام بر اساس پوشش آلومینیمی روی آن به دو دسته تقسیم می شود :1.    ایزوگام با روکش آلومینیم با توجه به روکش آلومینیمی، این نوع ایزوگام در جاهایی که در تابش نور مستقیم آفتاب است کاربرد زیادی دارد .2.    ایزوگام بدون روکش آلومینیم این نوع ایزوگام بیشتر جهت عایق کاری سرویس های بهداشتی، پی و ... به کار می رود . طبق استاندارد ایران این عایقها به دو دسته تقسیم می شوند :1.    عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص پی ساختمان ( عایق پی )2.    عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص سطوح خارجی ، بدنه استخر و تونلها ( عایق بام )

ایزوگام چگونه تولید می شود ؟

بسته به نوع محصول ( تک لایه یا دو لایه ) تیشو و پلی آستر وارد تشتک قیر می گردند . سپس با مواد پرایمری یا قیر دمیده آغشته می گردد. همچنین ضخامت لایه توسط مجرای خروجی تعبیه شده در بالای تشتک قیر تنظیم می­گردد. سپس ورق آلومینیم به لایه آغشته به مواد, چسبیده و وارد حوض آب می گردد. لایه پس از طی حوض آب و عبور از بین غلطک­ها سرد می­گردد. در مرحله بعد پلاستیک پشته لایه به آن اضافه می گردد و لایه ایزوگام وارد آسانسور ذخیره سازی می­گردد. آسانسور باعث ذخیره سازی موقت لایه ایزوگام در دستگاه، و جلوگیری از توقف تولید می­شود. همچنین فن های خشک کننده, عملیات خشک کردن ایزوگام را انجام می­دهند. در پایان ایزوگام وارد رول کن می گردد و به طول 10 متر حول میله ای مخروطی شکل، رول (اصطلاحا" توپ) می­گردد. بعد از رول شدن, لایه بریده و توسط پرتاپ کننده به بیرون پرتاپ می گردد.

ایزوگام چگونه تولید می شود ؟

بسته به نوع محصول ( تک لایه یا دو لایه ) تیشو و پلی آستر وارد تشتک قیر می گردند . سپس با مواد پرایمری یا قیر دمیده آغشته می گردد. همچنین ضخامت لایه توسط مجرای خروجی تعبیه شده در بالای تشتک قیر تنظیم می­گردد. سپس ورق آلومینیم به لایه آغشته به مواد, چسبیده و وارد حوض آب می گردد. لایه پس از طی حوض آب و عبور از بین غلطک­ها سرد می­گردد. در مرحله بعد پلاستیک پشته لایه به آن اضافه می گردد و لایه ایزوگام وارد آسانسور ذخیره سازی می­گردد. آسانسور باعث ذخیره سازی موقت لایه ایزوگام در دستگاه، و جلوگیری از توقف تولید می­شود. همچنین فن های خشک کننده, عملیات خشک کردن ایزوگام را انجام می­دهند. در پایان ایزوگام وارد رول کن می گردد و به طول 10 متر حول میله ای مخروطی شکل، رول (اصطلاحا" توپ) می­گردد. بعد از رول شدن, لایه بریده و توسط پرتاپ کننده به بیرون پرتاپ می گردد.

لایه های ایزوگام

لایه‌های ایزوگام به ترتیب از رو به کف به شرح زیر می‌باشد :     * لایهٔ پلی‌اتیلن (polyethylene film) یا پودر معدنی(mineral powder) یا فویل آلومنیوم (aluminum foil)     * بافت (tissue)     * پلی‌استر (polyester)     * مواد افزودنی ویژه     * لایهٔ پلی‌اتیلن (polyethylene film)